Loại vang
Khoảng giá
Xuất xứ
Giống nho
Nồng độ
Vùng sản xuất
Khui mở rượu vang
1. Đồ khui rượu vang là gì?
Đồ khui rượu vang là công cụ để lấy nút từ chai rượu vang. Dụng cụ mở rượu vang được phát minh bởi người Anh, từ thế kỷ thứ 17. Hình dạng ban đầu chỉ là cán gỗ có thanh kim loại xoắn ốc để chọc thủng nắp chai. Cùng với lịch sử ra đời của rượu vang, dụng cụ khui rượu cũng phát triển qua nhiều thời kỳ.
Thông thường, rượu vang có hai loại nút chính , đó là nút bần và nút xoáy. Nút bần (nút li-e phiên âm tiếng Pháp liège, tiếng Anh gọi là cork). Nút xoáy khi mở khá đơn giản, chỉ cần vặn nắp là được. Loại nút này thường được dùng cho các loại vang uống liền (table wine) hay vang trẻ (young wine), có mức giá hữu nghị.
Trong khi đó, nút bần được dùng chủ yếu cho những chai vang lâu năm. Với nút bần, người dùng sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc mở chai. Lý do là bởi loại nút này thường được làm từ gỗ sồi, gỗ ép đàn hồi hoặc nhựa dẻo tổng hợp, và hít rất chặt vào chai. Để mở được loại nút này, người ta cần dùng đến một số dụng cụ chuyên biệt.
Đối với những người sành rượu, họ sẽ có cả một bộ sưu tập nút bần, có thể mở chai vang mà vẫn giữ nguyên vẹn nút. Việc mở nút chai là công việc đòi hỏi người mở phải có hút kỹ thuật, cũng như sử dụng thêm dụng cụ hỗ trợ.
Để mở chai rượu vang, bạn cần loại bỏ lớp vỏ bao bọc bên ngoài nút bần, thường là lớp kim loại mỏng. Cầu kỳ hơn, bạn có thể dùng dao rạch theo đường tròn xung quanh miệng chai và để chừa lại phần vỏ bọc cho đẹp mắt.
2. Lịch sử ra đời của đồ mở rượu vang
Thiết kế của dụng cụ mở rượu vang có nguồn gốc là từ xoáy ốc súng – thứ mà những người đàn ông hay sử dụng để giảm đi những khoản phí không cần thiết từ một khẩu súng (nòng súng hỏa mai) vào những năm 1630. Sau đó, từ năm 1681, đồ khui rượu vang là một phát minh đến từ nước Anh, do truyền thống của bia và rượu táo.
Trong cuốn Treatise on Cider của John Worlidge năm 1676 có mô tả “việc đóng thùng những chai rượu táo có nút chặt ở bên cạnh chúng”. Mặc dù tham chiếu sớm nhất về một chiếc nút chai là loại “thép sâu được sử dụng để vẽ Corks out of Chai”. Thế nhưng, cho đến năm 1975, bằng sáng chế khui rượu vang đầu tiên đã được cấp cho Reverend Samuel Henshall, tại Anh.
3. Khám phá các loại khui rượu vang thông dụng nhất
Ngày nay, đã có rất nhiều loại dụng cụ mở nút rượu vang ra đời với sự đa dạng về chất liệu. Điều này chắc chắn rằng bạn sẽ thấy dễ dàng hơn khi mở nút chai rượu vang nếu có đồ khui rượu chuyên dụng.
3.1. Basic corkscrew (Corkscrew cơ bản)
Corkscrew cơ bản ban đầu là một cán gỗ có gắn thanh kim loại hình xoắn ốc dễ chọc thủng nắp chai. Người dùng sẽ nắm tay cầm và vít điểm kim loại vào nút chai cho đến khi đầu xoắn được gắn chắc chắn. Sau đó kéo thẳng đứng nút chai xoắn chiết nút ra khỏi chai rượu. Thiết kế nhỏ gọn, dễ mang theo bên người, nhưng lại mất nhiều thời gian để học kinh nghiệm mở nắp chai. Người không chuyên môn sẽ gặp khó khăn trong những lần đầu tiên sử dụng.
Đây là đồ mở nút bần rượu vang thông dụng nhất trên thị trường. Thiết kế bao gồm một mũi dao nhỏ, phần xoắn ốc và tay cầm đòn bẩy. Mũi dao được dùng để cắt phần giấy bạc bao quanh miệng chai. Phần xoắn ốc để xoáy vào trong nút bần, và tay cầm có ngạnh giúp tạo lực đòn bẩy rút nút bần ra khỏi miệng chai.
3.2. Winged corkscrew (Corkscrew có cánh)
Được phát minh vào năm 1930 bởi Domenic Rosati – người Ý. Tuy nhiên, thiết kế đã được điều chỉnh bởi các thương hiệu khác. Phiên bản cũ có cánh được sản xuất lần đầu tiên vào năm 1932 bởi David Olañeta – nhà thiết kế công nghiệp Tây Ban Nha, cho thương hiệu BOJ (sau đó được điều chỉnh bởi các thương hiệu khác).
Đồ mở rượu vang hình cánh, còn được gọi là “người nhổ nút chai”. Kiểu mở nút hình bướm, cú hoặc thiên thần, có hai đòn bẩy ở hai bên của xoắn kim loại. Khi trục kim loại được xoắn vào nút chai, các đòn bẩy sẽ được nâng lên. Đẩy xuống đòn bẩy và kéo nút chai từ chai ra một cách trơn tru.
Thiết kế phổ biến nhất của dụng cụ này là có một ghép bánh răng kết nối các đòn bẩy cho phần thân. Đầu của trục trung tâm thường xuyên được đã sửa đổi nhằm tăng thêm sự tiện ích của dụng cụ. Loại mở nút này được sử dụng phổ biến tại gia đình.
3.3. Sommelier knife (Dao Sommelier)
Sommelier được xem là chuyên gia thử nếm và phục vụ rượu vang. Một con dao Sommelier là chìa khóa rượu vang của người phục vụ. Thiết kế cái mở nút chai được gấp nhỏ gọn giống như một con dao bỏ túi. Đồ khui rượu vang này được ra đời bởi người Đức tên Karl Wienke năm 1882, được cấp bằng sáng chế tại Đức, Anh và Mỹ.
Một tay cầm kéo dài vững chắc làm đòn bẩy khi kéo nút chai lên. Một số dao Sommelier có hai bước trên cần gạt, được dùng để mở nút chai. Một lưỡi dao có bản lề nhỏ đặt ở phần cuối tay cầm được sử dụng để cắt bọc cổ nhiều chai rượu vang. Khui rượu vang loại này sử dụng nhanh hơn so với nút xoắn ốc kiểu cánh.
3.4. Twin-prong cork puller (Bộ kéo nút chai hai cánh)
Còn được gọi là bạn của quản gia, người kéo nút chai kép để lấy nút chai mà không làm hỏng nó. Được sử dụng khi lấy mẫu rượu trước khi lắp lại nút. Nút chai được lấy ra bằng cách đẩy các ngạnh giữa nút và cổ chai, rồi vặn nút ra khỏi chai. Thay thế nút chai liên quan đến việc lấy nó giữa hai ngạnh, xoắn vào chai và kéo ra ngạnh. Nếu không cẩn thận sẽ làm nghẹt nút chai khi kéo và nút chai không còn được đẹp nữa.
Twist and Pull Corkscrew không có bộ phận tạo đòn bẩy cho bạn khi mở nắp chai rượu vang. Sau khi đã xoáy phần xoắn ốc vào trong nút bần và kéo hết lực. Đồ mở rượu vang này phù hợp với người có cánh khoe tay khỏe. Nếu muốn mọi người trầm trồ ngưỡng mộ lực tay của bạn khi mở nắp chai vang thì hãy “tậu” ngay dụng cụ này.
3.5. Lever corkscrew (Corkscrew đòn bẩy)
Cần gạt hoặc nút chai “thỏ” được vận hành bằng cách dùng một cặp tay cầm để cầm cổ chai, và một cần gạt đơn giản được nhấn xuống để vặn ốc vít vào nút chai, rồi nhấc lên để lấy nút. Việc mở nút ra khỏi chai bằng đồ khui rượu vang này được thực hiện với hành động nhấn/ nâng tương tự. Thiết kế này của Lever corkscrew mở nút chai nặng hơn nhưng lại nhanh hơn. Giá cả cũng đắt hơn nhiều so với các loại khác.
Trong số các loại dụng cụ mở nút bần rượu vang bằng lực tay, mở nút tai thỏ là loại dễ sử dụng nhất. Phần tai thỏ chính là đòn bẩy giúp trợ lực để bật nắp chai vang ra. Bên cạnh đó, mỗi khi mở nắp chai vang bằng dụng cụ này, bạn sẽ được nghe tiếng nổ “pốp” rất vui tai. Đây là dụng cụ nên có cho các “tay mơ”. Nhược điểm là cực kỳ to nên sẽ cần ngăn riêng để cất giữ.
3.6. Corkscrew được gắn trên bàn (Mounted corkscrew)
Corkscrew được gắn được phát minh vào cuối những năm 1800 để sử dụng trong nhà, quán bar và nhà hàng khách sạn. Chúng bị vặn hoặc kẹp vào quầy hoặc gắn trên tường. Khi bia bắt đầu được bán trong chai, các quán bar yêu cầu sự nhanh chóng để mở chúng. Hầu hết các ốc vít được gắn đầu tiên được thiết kế để mở chai bia với nút chai ngắn, nút chai hiện đại.
Đồ khui rượu vang nút bần này thường có giá khá cao. Ngoài chức năng mở nắp rượu vang, còn được dùng như phụ kiện trang trí bàn bếp sang chảnh. Thiết kế khá cồng kềnh nhưng bù lại rất dễ sử dụng. Chỉ cần đặt chai vang bên trong, kéo tay cầm xuống để đâm vào nút bần. Khi kéo lên, nút bần tự được mở nhẹ nhàng. Cách thức vận hành này rất giống với dụng cụ mở nắp chai tai thỏ ở trên
7. Electric Wine Openers
Dụng cụ mở nút bần tự động bằng điện tử dành cho người yếu tay. Chỉ cần đặt công cụ lên miệng chai rượu vang, bấm nút để xoắn ốc tự động xoáy vào nút bần, nắp chai vang sẽ được mở. Rất phù hợp dùng làm quà tặng nhưng lại có giá thành khá đắt đỏ.
Đồ khui rượu vang điện với thiết kế đơn giản, dễ sử dụng chỉ bằng một nút bấm. Mở nút rượu điện tử chủ yếu hoạt động bằng pin, không cần dùng khỏe nhiều nên phù hợp với nhiều đối tượng, người cao tuổi hoặc có sức khỏe yếu cũng có thể dùng được.
3.8. Đồ khui rượu Ah-So
Đây là dụng cụ mở nắp chai lưỡng kim cho những chai vang lâu năm. Đối với chai vang có tuổi thọ hơn chục năm, nút bần của những chai vang này rất khó mở vì đôi khi chúng đã bị mục. Nếu không cẩn thận, khi mở nút sẽ rơi vào bên trong miệng chai và làm bẩn rượu vang.
Đối với loại nút bần kiểu này, bạn cần dùng đến dụng cụ mở nắp chai lưỡng kim. Hãy nhét hai nhánh kim loại vào giữa cổ chai và nút bần, kẹp nút bần lại và xoáy để mở nút chai ra. Dụng cụ mở nắp rượu vang này rất khó sử dụng, bạn nhẹ tay, tránh để nút rơi vào sâu hơn trong cổ chai.
3.9. Air Pump Corkscrews
Mở nút chai không khí được trang bị một cây kim và ống bơm để bơm không khí vào chai, nút sẽ bật ra do áp suất (lưu ý đối với nắp quá chặt). Kiểu mở này khá đặc biệt, các Corkscrew bơm không khí hoạt động tương tự như máy mở chai áp suất không khí. Một cây kim được đưa vào qua nút chai, nắm chặt tay cầm và dao động qua lại, đẩy không khí vào chai cho đến khi nút chai bật ra.
4. Điều thú vị về đồ mở nút rượu vang
Có thể thấy trên thị trường hiện nay, dụng cụ mở nút chai vang khá đa dạng về chất liệu và mức giá. Loại xa xỉ, đắt đỏ nhất phải kể đến dòng corkscrew được làm từ vàng 18 carat và platinum đến từ thương hiệu Sveid trị giá khoảng 55.000 đô-la Mỹ!
Tuy nhiên, đồ khui rượu vang đắt giá nhất thế giới lại là một thanh kim loại còn sót lại từ London Bridge cũ tại nước Anh. Thanh kim loại này được làm thành đồ khui rượu và được bán đấu giá với mức giá khoảng 62.790 đô-la Mỹ, ở Essex (Anh).
Trên đây là toàn bộ thông tin về đồ khui rượu vang mà CAO MINH muốn giới thiệu đến bạn đọc. Từ đó biết được lịch sử ra đời của dụng cụ khui rượu và các loại đồ mở rượu thông dụng nhất. Cho dù bạn lựa chọn loại rượu vang với nút bần hay nút vặn thì chắc chắn công cụ mở nút vang sẽ mang đến những giây phút vui vẻ, hạnh phúc bên những ly rượu vang.